Guerra Independencia

Turismo

Guerra Independencia

O texto que se presenta a continuación é a traducción de diversos fragmentos, que fan referencia á nosa comarca, espallados polas páxinas da Historia de Galicia, Tomo VII, escrita por Benito Vicetto e publicada polo editor Nicasio Taxonera en Ferrol en 1.873 (os textos corresponden á versión facsimil de 1979).

Contexto no que se desenvolven os acontecementos: no mes de decembro de 1808 o comandante francés Soult persegue desde Astorga ao exército inglés comandado por S. J. Moore, e á división española que mandaba ou Marqués de la Romana. No Bierzo, de la Romana separase, a retirada semella mais ben fuxida desorganizada.

Escribe Vicetto:

"Proseguiu Moore a súa retirada sobre Lugo; pero eran tales as desordes que cometían os soldados ingleses no tránsito, tal a súa indisciplina e a súa inmoralidade, que o xeneral Moore deu orde para arroxar por un despeñadeiro das Nogais 120,000 pesos que levaba, preferindo isto á repartilos segundo eles desexaban. Chegou a desorde ao seu colmo: abandonábanse ata os canóns, e os enfermos e os feridos...En fin, foi esta retirada feita con tal apresuramiento e mala ventura ..."

"Como o Mariscal Soult, seguía sempre picando a retaguardia de Moore coa súa enorme masa de cabalos, sufrise este un gran descalabro en Constantin en cuxo paraxe proxectaba aquel cortarlle algúns batallóns; -pero Moore evitouno; facendo que as súas tropas baixasen con rapidez a costa do río Neira, enganando á o seu contrario cun destro e oportuno amago"

"Nesta retirada dos ingleses, presentáronselle á Moore moitos paisanos dos partidos de Noceda, Doncos, Nogales, Becerreá e outros, ofrecéndolle os seus servizos con aplicación ao que puidesen desempeñar"

"Na continuación da marcha das tropas francesas ao invadir Galicia polo camiño real de Villafranca á Lugo, ademais dos paisanos que auxiliaran aos ingleses na súa retirada, levantáronse naquelas montañas de Lugo mais e mais por si sos, sen suxestion algunha. -17 de xaneiro de 1809".

"O mesmo día 17 que Soult vencía á Moore en Peñasquedo, eses mesmos paisanos, eses mesmos paisanos das Neiras de Rei e de Jusá e dos Nogales, emboscándose e colocándose nos desfiladeiros ou sitios estratéxicos como Augas Louras e Brañas de Sierra, atacaban e mataban aos franceses que por alí pasaban en pequenas partidas."

"Á vez os guerrilleiros galaicos dos Nogales, animados co bo éxito que obtiveran en Augas Louras e Brañas de Sierra, foron o día 28 de xaneiro a embestir a corpo descuberto na sierra de Alvela a unha partida inimiga que pasaba polo Cebreiro conducindo prisioneiros ingleses, que foron liberados e os franceses postos en fuga coa morte dalgúns,- logrando iguais vantaxes no mesmo día con outra partida que se dirixía ao saqueo dos pobos da parroquia de San Juan de Lexo.

Aos poucos días, xa se atopaban estes montañeses lucenses moi resoltos a emprender maiores acometidas, - e así, combinados nun mesmo plan de defensa uns cinco mil homes, tanto do partido de Alvela como doutros pobos inmediatos, acometeron a cantas columnas francesas se lles presentaban, interceptando á vez postas, correos e toda clase de noticias, por ben escoltadas que fosen, e para remedio tiveron que poñer os franceses un forte destacamento en Sobrado de Picato, ao que moi logo exterminaron os bravos montañeses, arroxándoos ás escuras augas do Neira"

"Como os bravos montañeses lucenses do partido de Alvela, tiñan interceptado o paso de correos e tránsito dos franceses pola estrada xeral, propuxéronse estes o mesmo día 25 de febreiro atacalos cun número considerable de tropas que saíran de Lugo baixo a dirección do irmán do seu gobernador Fournier, e que escoltaban á vez algúns militares e comisionados españois que pasaban á Madrid.

Os montañeses lucenses apostáronse tan acertadamente no lugar de Constantin, beira do camiño real, que rexeitaron aos franceses con moita perda, morrendo na acción o mesmo comandante das tropas e outros xefes militares.

Con isto o gobernador Fournier, saíu de Lugo moi airado cunha columna respectable de franceses para vingar a morte do seu irmán; -e achando aos montañeses lucenses divididos en grupos de modo que facía imposible a acometida, queimou de coraxe os bosques e lugares de Campo de Arbol, ponte de Prados, Cruzul, Doncos e Piedrafita, matando as xentes anciás e enfermas que atopou, e que non puideran fuxir aos montes.

Ao retirarse Fournier a Lugo, deixou un destacamento considerable de tropas en Baralla, para volver a ter o paso seguro de postas e comunicacións; pero ao día seguinte foi sorprendido e atacado este destacamento polos denodados montañeses, e tiveron os inimigos que abandonar o posto en precipitada fuga, perdendo municións, víveres e equipaxe.

A finais de febreiro, estando en Doncos unha columna de 430 franceses, que escoltaban desde Castilla 16.000 pares de zapatos para as súas tropas, foron despois da súa saída perseguidos polo camiño con bastante perda de soldados desde As Nogais ata ponte Baralla, apoderándose herbón de 7.000 pares de zapatos.

El Ayuntamiento

Servicios Municipales

Turismo

Sede Electrónica

Turismo

Guerra Independencia

Información sobre el documento